قدیمی‌ترین عکس‌های هوایی ایران؛ روایتی از پرواز بر فراز تاریخ
در میانهٔ دههٔ ۱۹۳۰ میلادی، ایران شاهد یکی از نوآورانه‌ترین پروژه‌های علمی شد: ثبت نخستین عکس‌های هوایی از محوطه‌های تاریخی. این کار به همت اریک اف. اشمیت و تیم باستان‌شناسی دانشگاه شیکاگو انجام گرفت و نقطه عطفی در مستندسازی میراث فرهنگی کشورمان بود.
اشمیت با استفاده از یک هواپیمای کوچک و دوربین‌های پیشرفتهٔ آلمانی توانست تصاویری ثبت کند که تا پیش از آن، تنها در خیال پژوهشگران قابل تصور بود. این تصاویر عمودی و دقیق، سازه‌های شگفت‌انگیز تخت‌جمشید، نقش رستم، تپه باکون و بسیاری دیگر از محوطه‌های باستانی را آشکار کردند. حتی الگوهایی از دیوارها و خیابان‌های مدفون، که از سطح زمین قابل مشاهده نبودند، در این عکس‌ها نمایان شد.
اهمیت این پروژه فقط در ثبت چشم‌اندازهای باستانی نبود؛ بلکه برای نخستین بار تکنیک‌های فتوگرامتری هوایی در ایران به‌کار گرفته شد. اشمیت و گروهش با استفاده از نقاط کنترل زمینی، عکس‌ها را به نقشه‌های دقیق تبدیل کردند و زمینه‌ای برای پژوهش‌های علمی و حفاری‌های هدفمند فراهم آوردند.
چالش‌های زیادی پیش روی آن‌ها بود: هواپیماهای ابتدایی، نبود ناوبری پیشرفته، شرایط آب‌وهوایی متغیر و گردوغبارهای شدید. با این حال، نتیجهٔ تلاششان میراثی ماندگار است که هنوز هم برای باستان‌شناسان و پژوهشگران ارزشمند است.
امروز، با مرور این عکس‌ها نه‌تنها تاریخ علمی نقشه‌برداری و باستان‌شناسی ایران را بهتر می‌شناسیم، بلکه درمی‌یابیم چگونه نگاه از آسمان می‌تواند رازهای پنهان زیر خاک را آشکار کند.
🔗 برای مطالعه کامل و مشاهده نمونه تصاویر، می‌توانید به این لینک مراجعه کنید:
نظرات
ارسال یک نظر