نقشه برداری

در میانهٔ دههٔ ۱۹۳۰ میلادی، ایران شاهد یکی از نوآورانه‌ترین پروژه‌های علمی شد: ثبت نخستین عکس‌های هوایی از محوطه‌های تاریخی. این کار به همت اریک اف. اشمیت و تیم باستان‌شناسی دانشگاه شیکاگو انجام گرفت و نقطه عطفی در مستندسازی میراث فرهنگی کشورمان بود. اشمیت با استفاده از یک هواپیمای کوچک و دوربین‌های پیشرفتهٔ آلمانی توانست تصاویری ثبت کند که تا پیش از آن، تنها در خیال پژوهشگران قابل تصور بود. این تصاویر عمودی و دقیق، سازه‌های شگفت‌انگیز تخت‌جمشید، نقش رستم، تپه باکون و بسیاری دیگر از محوطه‌های باستانی را آشکار کردند. حتی الگوهایی از دیوارها و خیابان‌های مدفون، که از سطح زمین قابل مشاهده نبودند، در این عکس‌ها نمایان شد. اهمیت این پروژه فقط در ثبت چشم‌اندازهای باستانی نبود؛ بلکه برای نخستین بار تکنیک‌های فتوگرامتری هوایی در ایران به‌کار گرفته شد. اشمیت و گروهش با استفاده از نقاط کنترل زمینی، عکس‌ها را به نقشه‌های دقیق تبدیل کردند و زمینه‌ای برای پژوهش‌های علمی و حفاری‌های هدفمند فراهم آوردند. چالش‌های زیادی پیش روی آن‌ها بود: هواپیماهای ابتدایی، نبود ناوبری پیشرفته، شرایط آب‌وهوایی متغیر ...